ANTİK ÇAĞ ŞEHİR MİMARİSİ

greek architecture
Antik çağın ilk büyük şehirleri Mezopotamya ve Mısır'da kuruldu. Sümerlerin Ziigurat'ı Mısır medeniyetinin Piramitleri görkemli yapılardı. Asurlular dev tapınaklar inşa etti
Büyük İskender Persopolis'i ele geçirdiğinde, şaşalı şehrin güzelliği karşısında, "cennet benim oldu" demişti.  

Ancak Antik Çağın sosyo kültürel şehirlerini Yunanlılar kurdu. Bunun anlamı, öncülleri ve çağdaşlarının aksine sadece tapınak ve saraylar değil, meclis binası, kamu binaları, hastane, kütüphane, tiyatro, gymnasium ve çok sayıda bina içeren konut kompleksleri yaptılar. Antik Yunan mimarisi, Roma döneminde tüm akdeniz havzasına nüfus etti.

Klasik Yunan mimarisi, eski Yunanlıların şehirlerini ve yaşamlarını tanımlamak ve süslemek için kullandıkları bir dizi tanınabilir bina tipini ifade eder. Yunan medeniyeti şovenist ve çok katmanlı bir yapıya sahipti. Şehirlerde egemen sınıf, elit, mülk sahibi aristokrat ve tüccarlardan oluşuyordu. Yunan şehir devletlerinin aristokrat sınıfları, mimari ve sanat eserlerine ayırdıkları bütçe ile bir itibar yarışındaydılar.

Antik Yunan mimarisi denildiğinde, pek çok insanın zihninde beliren görüntü, Düzinelerce sütunun üzerinde yükselen tapınaklardır. Farklı sütun tipleri ile (Dor, İon, Korint stilleri) birbirinden farklılaşsa da, aynı formda, aynı gösterişli duruşla karşımıza çıkarlar. (www.uztarih.com)



Tapınak

Yunanlılar “konut” anlamına gelen ho ναός ( ho naós ) terimi ile tapınaklara atıfta bulunduTapınak Latince bir terim olan templum'dan türemiştir, dolayısıyla Roma döneminde kullanılmaya başlanmıştır.

Arkaik dönemde, Yunan anakarasındaki Dor mimarisinin düzenleri kesin olarak ortaya çıktı ve MÖ 6. ve 5. yüzyıllarda anıtsal bir tapınak inşası dalgasına yol açtı. Yunan şehir devletleri birbirleri ile sadece stratejik ve ekonomik anlamda değil, aynı zamanda mimaride ve özellikle tanrılarını temsilen inşa ettikleri tapınakların görkemi ile bir güç ve gövde gösterisi sergilemekteydiler, tapınaklar, dost veya düşman diğer şehir devletleri için hem saygı hem gıpta abideleriydi. 

Örneğin Atina, MÖ 5. yy'da akropolün inşasına muazzam kaynaklar ayırdı. Arkeik çağdan beri tapınak alanı olarak kullanılan bölgeye yapılan tapınak kompleksi Atina'nın Tanrılar ekonomik ve siyasi gücüne de işaret ediyordu.

agora

Agora (Pazar yeri)

Muhtemelen bir Yunan tapınağından sonra en çok bilinen ikinci yapı türü agora, pazar yeridir. Agora temelde düz bir alandır, amaç şehrin kalabalığı için, ticaret yapmak, gündelik konuları tartışmak, felsefi yapmak kısaca hem ticaret yapıp hem sosyalleşebilmek için oluşturulmuş alanlardır. Agorasız bir Yunan kenti düşünülemez.
Yunan dünyasında agoralar kare veya ortogonaldi; Bunlar genellikle şehrin merkezinde yer alan ve tapınaklarla ya da başka sivil mimariyle çevrili, planlanmış yerlerde bulunmaktaydıGenelde orada yer alan periyodik pazarları içerecek kadar büyüklerdi Yunan şehirlerinin ana yolları agoraya açılırdı. Sınırlar, basamaklar, bordürler veya stomalar ile sınırları belirlenirdi.
stoa


Stoa (Saçak Altı)

Bir stoa, son derece basit bir yapıdır, bir tarafta uzun bir duvar ve ona paralel, diğer tarafta sıralanmış sütunlar ve üzerini kaplayan bir çatı. Tipik bir stoa 100 metre (330 feet) uzunluğunda, sütunlar yaklaşık 4 m (13 ft) ve genişliği  yaklaşık 8 m (26 ft) olabilir. İnsanlar herhangi bir noktadan, kolonların arasında geçerek stoaya girebilir. 
Stoalar, tapınak, tiyatro gibi binaların yanında olabilir, dört tarafı stoa ile çevrili agoraları olan Yunan kentleri vardır.  At nalı şeklinde, L şeklinde, pi şeklinde stoalara rastlanmıştır. Bazı stoaların uçlarında geniş odalar olurdu. MÖ 2. yy'ın sonlarına doğru serbest duran stoanın yerine sürekli revaklara geçildi: bitişik binaların çatıları, alışveriş yapanlara ve diğerlerine sığınmak için yürüyüş yolu oluşturmak üzere genişletildi.
thesauros, yunan mimari

Thesauros (Hazine Binası)

Hazineler veya hazine evleri (Yunanca'daki thesauros), elitlerin zenginliğini tanrılara karşı korumak için inşa edilmiş küçük, tapınak benzeri yapılardı. Hazineler aileler veya bireylerden ziyade devlet tarafından oluşturulan sivil yapılardı. 

Hazine binaları devlet hazinelerinin depolandığı binalar değildi. Tanrılar, eski kahramanlar onuruna, veya şehrin tapınağına, arsitokranların bağışladığı değerli eşya ve mücevherler, savaş ganimetlerinden özel parçalar veya farklı devletlerden gelen armağanlar burada saklanırdı.



En eski thesauroi MÖ 7. yüzyılın sonlarında inşa edilmiştir. Tespit edilen en yeni bina ise MÖ 4. yy'da inşa edilmiştir. Çoğu hazine binası, kamuya açık yol üzerinde fakat şehrin biraz dışında yer alıyordu Bu binalar kalın duvarları, ızgaralı camları ve güçlü kapıları ile korunaklı yapılardı. hepsinin içine girmesi zordu. 

Bu yapılar, bir iç oda (cella veya naos) ve bir ön sundurma veya vestibule (pronaos) kısımlarından oluşur. Thesauros'ta saklanan eserler, hem bağışçının ayrıcalığını hem de şehrin gücünü ve gururunu yansıtan altın, gümüş ve farklı kültürlerden gelen nitelikli armağanlardı. (www.uztarih.com)

greek theatre, skene, teatron

Tiyatro

Yunan mimarisindeki en büyük binalardan biridir. Tiyatrolarda oynanan oyun ve ritüellerin resmi yapılardan çok daha eski bir tarihi vardır. Prototipik Yunan tiyatrosu, en eski versiyonları dikdörtgen olmasına rağmen poligonal-yarı dairesel planda gelişti. oyulmuş koltuklar bir sahne ve sahne önünde geniş bir alandan ibaretti . Bugüne kadar tespit edilen en eski tiyatro, MÖ 525-470 yılları arasında inşa edilmiş Thorikos tiyatrosudur En erken koltuklar muhtemelen ahşaptı.

İyi bir Yunan tiyatrosunun üç ana bölümü "Skene, Teatron ve Orkestra".

Orkestra Yunan tiyatrosunda, oturma alanı(theatron) ve sahne (Skene) arasında yer alan, yuvarlak olarak kullanılan alandı. Kelimenin tam anlamıyla "dans alanı" anlamına gelen orkestra, koronun dans edeceği, şarkı söyleyeceği ve skene yani sahnedeki aktörler ile etkileşime gireceği antik Yunan Tiyatrolarının çekirdeğidir. 

Theatron, kelime anlamıyla mekanı görmek demektir, sonradan tiyatroya adını verdi. İnsanların büyük gruplar halinde oturdukları, sahneyi dairesel saran basamaklı oturma alanıdır. Erken Yunan tiyatrosunda theatron dikdörtgendi, sonradan dairesel oldu. Romalılar cavea kelimesini kullandı. Bazı tiyatrolarda prohedria veya proedria adı verilen, asil, zengin sınıf için ayrı koltuklar vardı.
Skene Sahne binası, birden fazla kattan oluşan, her iki tarafta oyuncuların sahneye girip, gerektiğinde kostüm değiştirmek üzere geri dönebilecekleri girişleri olan
genellikle bir tapınak veya saray cephesini temsil eden tiyatro kısmıdır.

Palaestra / Spor Salonu

Yunan spor salonu, belediye yetkilileri tarafından inşa edilen, devlet kontrolünde, gymnasiarch olarak bilinen bir kamu görevlisi tarafından yönetilen başka bir sivil bina idi. 

Bu binalar, erkek vatandaşların günlük spor ve egzersizler yapabilecekleri ve belki de ilgili çeşme evinde banyo yapabilecekleri yerlerdi. Ama aynı zamanda, erkeklerin sosyalleşme, günlük, ekonomik ve politik konularda sohbet ve tartışmalar yaptıkları yerlerdi. Bazı spor salonlarında, mini konferans salonları ve öğrenciler için küçük bir kütüphane vardı.

Spor salonları  adli oturumlar ve halk törenlerinin yanı sıra savaş zamanlarında askeri taktik provaları, silah talimleri gibi konularda da hizmet veriliyordu.


fountain houses, greek house


Fountain Houses (Çeşmeli evler)

Klasik dönem için temiz suya erişim her zamanki gibi önemli bir gereklilikti, ama aynı zamanda doğal kaynaklar ve insan ihtiyaçları arasındaki bir kesişim noktasıydı, 
Tüm Yunan toplulukları, doğal su kaynaklarının yakınında kurulmuştu. Yunan şehirleri gelişip büyüdükçe, mimari kadar şehircilikte de geliştiler, kanalizasyon sistemleri ve evlere boru hatları ile su taşınması çağının ötesinde gelişmelerdi. 

Düzgün akış ve drenaj sağlamak için eğimli bir zemine sahip noktalarda inşa edilen evler bu ayrıcalıklı su iletim sisteminden faydalanabilmişlerdir.


ancient greek house

Evler - Domestic Houses

Antik Yunan şehirlerindeki evlerden geriye kalanlar ve yazılanlar, üst sınıf evlerden ibarettir. Bu evler mülk sahibinin maddi gücüne göre tamamen müstakil, ayrık, arazi içinde veya şehrin merkezinde, genel olarak cadde boyunca sıralı olarak inşa edilmiştir, ancak sokağa bakan pencereler hem çok küçük hemde oldukça yüksekteydiler. Bunun sebebi güvenlik ve mahremiyet olabilir. 

Evler nadiren birden fazla kata sahipti. Evlerin çoğunda ışığı ve havalandırmayı sağlayacak bir iç avlu, kışın sıcak tutacak bir ocak ve suyu el altında tutmak için bir kuyu vardı.  Mutfak, kiler, yatak odaları ve çalışma odaları bulunmaktadır.


Evlerde erkeklerin vakit geçirdiği oda  genellikle evin alt katında bulunan "Andron" ve kadınların vakit geçirdği oda ise evin arka bölümünde veya üst katta yer alan  "Gynaeceum" olarak adlandırılan oda idi.
Her ne kadar Yunan yazılı eserleri, kadınları ev işlerinde ve sosyal yaşamdan uzakta niteleyen yazılar bırakmışsa da, arkeolojik kanıtlar ve bazı literatür, bunun her zaman doğru olmadığını belirten ipuçlarını veriyor. Kadınlar, kamusal alanlara çıkarılan cemaat ayinlerinde önemli dini şahsiyetler olarak rol oynadılar; Pazar yerlerinde yaygın olarak kadın satıcılar vardı ve çok yaygın olmasa da, antik Yunan kentlerinde yaşayan bazı kadınlar şair ve bilgin olarak tarih kitaplarına geçtiler.


andron, symposion

Andron

Erkek misafirlerin ağırlandığı odaya Andron denirdi. Klasik Yunan üst sınıf konutlarının bazılarında (fakat hepsi değil) bulunurdu: "Symposion" yunanca birlikte içmek anlamına gelir. Andron odalarında erkek misafirlerin toplantıları symposion: sempozyum olarak adlandırılırdı. İkramların konulacağı sehpalar, "kline" adı verilen Yunan stili divanlar, kanepeler barındıran bu büyük odalar, erkeklere özel sohbet alanı ve içip eğlendikleri misafir kabul salonları olarak düşünülebilir.

Evlerde kadınlar için ayrılmış dinlenme ve iş alanları, varsa evin ikinci katında veya arka kısımlardaki odalardaydı. Ancak, eğer Yunan ve Roma tarihçileri haklıysa, bu alanlar tekstil aletleri, dikiş gereçleri veya mücevher kutuları ve aynalar gibi ürünler barındırmalıydı. Ancak arkeolojik buluntularda bu gibi aletlerde evlerin her yerinde ve daha çok ön kısımlarda yer alan odalarda rastlanmıştır.
Özellikle,  iç avlular, kadınların, erkeklerin, ailelerin ve ziyaretçilerin farklı zamanlarda serbestçe girdikleri ve birlikte zaman geçirdikleri alanlardı. (www.uztarih.com)

YORUMLAR

BLOGGER: 3
  1. Çok ilgi çekici bir konu olmuş antik çağlarda bahsi geçtiği gibi Yunanlılar harika eserler bıraktı. Bu okuması keyifli konuyu paylaştığınız için teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  2. site çok güzel ancak paragrafların sonuna beyaz yazı rengi ile kendi reklamınızı yapmanız birazcık uyanıklık olmuş. içerik çalınmasın diye yapmışsanız bile zaten bu içeriği internette arattığımızda sizin isminizin gözükeceği bir gerçek. yapmayın bunu...

    YanıtlaSil

Feat:
Ad

ARKEOLOJi,16,BiLiM,10,FELSEFE,6,MiTOLOJi,2,PSiKOLOJi,6,SANAT,9,SOSYOLOJi,9,TARiH,14,
ltr
item
uztarih.com l Tarih kainatın vicdanıdır: ANTİK ÇAĞ ŞEHİR MİMARİSİ
ANTİK ÇAĞ ŞEHİR MİMARİSİ
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-qVaoF7n7qw5lw_idfq1gTZnkJwXJApc7vwRdTvv6A66GQz6Nk-1PMrbloosJOywR6yL4VDhyphenhyphen9q-UgeoU8WaG1SS4ktQrn4EmZ7ffbpDLasGnHvI0tWmRBQCiTwfKN7gBEelmySZLHcE/s640/arch_1.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-qVaoF7n7qw5lw_idfq1gTZnkJwXJApc7vwRdTvv6A66GQz6Nk-1PMrbloosJOywR6yL4VDhyphenhyphen9q-UgeoU8WaG1SS4ktQrn4EmZ7ffbpDLasGnHvI0tWmRBQCiTwfKN7gBEelmySZLHcE/s72-c/arch_1.jpg
uztarih.com l Tarih kainatın vicdanıdır
https://www.uztarih.com/2019/01/antik-cag-sehir-mimarisi.html
https://www.uztarih.com/
https://www.uztarih.com/
https://www.uztarih.com/2019/01/antik-cag-sehir-mimarisi.html
true
518256124328164008
UTF-8
Tüm İletiler Yüklendi İleti bulunamadı HEPSİNİ GÖR Devamı Yanıtla Yanıtı İptal Et Sil Tarafından Ana Sayfa SAYFALAR YAYINLAR Hepsini Gör TAVSİYE ETİKET ARŞİV SEARCH TÜM YAYINLAR İsteğinizle eşleşen bir yayın bulunamadı Anasayfa Pazar Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Paz P.te Sal Çar Per Cum C.te Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Oca Şub Mar Nis Mayıs Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara Hemen Şimdi 1 dakika önce $$1$$ minutes ago 1 saat önce $$1$$ hours ago Dün $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago 5 haftadan daha eski Takipçiler Takip BU PREMIUM İÇERİK KİLİTLENDİ ADIM 1: Bir sosyal ağda paylaşın 2. ADIM: Sosyal ağınızdaki bağlantıyı tıklayın Tüm Kodu Kopyala Tüm Kodu Seç Tüm kodlar panonuza kopyalandı Kodlar / metinler kopyalanamıyor, lütfen kopyalamak için [CTRL] + [C] (veya Mac ile CMD + C) tuşlarına basın İçerik tablosu