LEONARDO DA VINCI HAYATI VE ESERLERİ

Leonardo Da Vinci, bilim tarihinin en önemli isimlerinden biridir. Fikirlerinin özgünlüğü, şaşırtıcı gözlemleri ve kıvrak zekasıyla bilimin hemen her dalını etkilemiştir. Sayısız el yazmaları, yorulmak bilmeyen çalışkanlığının, doymak bilmeyen öğrenme isteğinin kanıtlarıdır.

Leonardo Da Vinci, büyük bir sabırla hareket kaynaklarını araştırmış, çeşitli makine tasarımları yapmış ancak elinde bir enerji kaynağı olmadığından geliştirdiği kavramları uygulayamamıştır. Leonardo Da Vinci, anatomi, hidrolik, optik, yerbilim ve botanik konularında çalışmalar yapmıştır.

Leonardo Da Vinci’nin yaptığı tablolar ise resim tarihinin başyapıtları arasında yerini almıştır. En ünlü eseri Paris Louvre müzesinde sergilenen La Gioconda (Mona Lisa) dir.

Leonardo Da Vinci’nin hayatı

Leonardo Da Vinci, İtalya’nın Floransa kenti yakınlarındaki Vinci’de 1452’de doğdu. Ressam Veroccihio’dan resim dersleri aldı. 20 yaşına geldiğinde yetenekli bir ressam olmuştu. Bir yandan farklı bilim dallarında eserler okuyarak kendini yetiştirmeye çalışıyordu. 30 yaşında Milano’ya giderek 15 yıl mühendislik yaptı. 1500 yılına doğru Floransa’da Borgia’ların yanında kalarak La Gioconda’yı bitirdi. Daha sonra Roma’ya oradanda Fransa’ya gitti. 2 mayıs 1519 da Amboise dolaylarında Grand Luce’de öldü.

Leonardo Da Vinci ve Resim

Leonardo Da Vinci, resimlerinin hiçbirini imzalamadı. Özellikle erken dönem resimlerinin pek çoğunun günümüze ulaşmadığı tahmin ediliyor. Leonardo Da Vinci den günümüze kalan resimler üzerinde uzmanların görüşlerine dayanarak bir kısmının ona ait olduğu kabul ediliyorsa da bazı resimlerin durumu şüphelidir.

Leonardo’nun sürekli yeni teknikler deneme gayretleri ve başladığı resim ve çalışmaları tamamlamadan bir diğerine geçme alışkanlığı ondan kalan eserlerinin adet olarak az ve bir kısmının tamamlanmamış olmasına sebep oldu.. Bununla birlikte, çizimleri, bilimsel diyagramları ve resim yapısına ilişkin düşüncelerini içeren aldığı notları içeren defterleri, Michelangelo gibi çağdaşlarının aksine, sonraki nesil sanatçılara bir katkı oluşturuyor .

Leonardo Da Vinci’nin en bilinen eseri, Paris Louvre müzesinde sergilenmekte olan  Mona Lisa'dır

Leonardo Da Vinci tarafından yapılan resimler

• The Baptism of Christ 1470
• Madonna of the Carnation 1473-78
• Ginevra de' Benci 1476–78 
• Benois Madonna 1479–80
• The Adoration of the Magi 1479–81 
• St. Jerome in the Wilderness 1480
• Virgin of the Rocks 1483-86
• Portrait of Cecilia Gallerani (Lady with an Ermine) 1483-90
• Portrait of a Musician 1485–87 
• Lady with an Ermine 1489–90
• The Last Supper 1498
• Sala delle Asse 1498–99
• Portrait of Isabella d'Este 1499–1500
• The Battle of Anghiari (detail) 1503-05
• Mona Lisa (La Gioconda) c. 1503-05
• Head of a Woman 1508
• St. John the Baptist 1508–16
• The Virgin and Child with St Anne c. 1510

Leonardo Da Vinci ve Anatomi

XV yüzyılda ölü insan bedenleri üzerinde çalışma yapmak yasaktı. Ancak Da Vinci bu yasağa itibar etmeyerek pek çok çalışma yaptı. Bu çalışmaları, insan vücudu üzerine 120 bölümden oluşan bir anatomi kitabında topladı. Bir çok bölümü günümüze ulaşmış olan bu kitapta. Kusursuz kemik, kas, iskelet çizimleri vardır.

Leonardo Da Vinci ve Yerbilimi

Leonardo Da Vinci, Yerbilimiyle de ilgilendi, dünyanın kökeni, oluşumu ve yapısı konusunda hurafelerin kabul gördüğü bir dönemde, fosilleri inceleyerek  dünyanın evrimiyle ilgili ilginç bir kuram geliştirdi.

Leonardo Da Vinci ve Mühendislik

Leonardo Da Vinci , kızartma makinasından, hidrolik testereye bilyeli rulmana, pek çok makine ve düzenek tasarlamıştır. Yaşadığı dönemde Avrupa devletleri arasındaki savaşlar ve askeri mücadele, Da Vinci’nin askeri araç gereç tasarımlarına yönelmesine sebep oldu. Zırhlı araç, makinalı tüfek, savaş arabası tasarımları bulunmaktadır ancak bu tasarımları da pratikte uygulama şansı bulamamıştır.

Leonardo Da Vinci Mimarlık ve Şehircilik

Leonardo Da Vinci ’nin günümüze ulaşan kimi notlardan bir mimarlık kitabı yazmayı tasarladığını öğreniyoruz. Projelerinin incelenmesi, Da Vinci’nin çağının ötesinde bir yapısal uyum anlayışı olduğu ve yapının sağlam olmasını temel kriterlerden biri saydığını göstermektedir.

15-16 y.y. Avrupa şehirleri son derece düzensiz ve çarpık bir kentleşme anlayışına sahipti. Büyük şehirlerde görülen, mimari açıdan son derece önemli binalar ve varlıklı çevrelerin yaşadığı birkaç caddenin ötesinde şehirler hem çirkin bir mimariye sahipti hem de sağlıksızdı. Ayrıca ev yapımının haricinde şehrin genelinin dikkate alındığı şehircilik planlarından bahsetmek mümkün değildi.

Leonardo Da Vinci, kentlerde su dağıtımını ve sokakların yıkanmasını dağlayacak bir kanalizasyon sitemi üzerinde çalışıyordu

Leonardo Da Vinci ve haritacılık

1502'de Rönesans sanatçısı, mimar, mühendis ve askeri teknisyen Leonardo da Vinci, şehir hayatını bırakıp General Cesare Borgia nın kendisine sunduğu askeri haritacılık ve mimarlık teklifini değerlendirdi. Peki neden Leonardo, stüdyosundan çıkıp bu tip bir arazi görevini kabul etti. 

Araştırmalar sanatsal süreçlerden bıkmış olabileceğini gösteriyor; Tuval ve mühendislik çizimlerini yarım bırakmakla ün kazanmıştı. Belki de haritacılık bu çok yönlü sanatçı için yeni bir ufuktu ve bunu da denemek için kendisine ordu imkanlarının sunulacağı bu görevi kabul etmek çok doğru bir seçimdi.

Imola kentinin ayrıntılı haritası başta olmak üzere, Tuscana ve China vadisi çizimleri ondan kalan önemli eserler arasındadır.

Leonardo Da Vinci’nin Aygıtları

Leonardo Da Vinci pek çok tasarımında hareketin iletilmesini sağlayacak dişliler kullanmıştır. İlk kez sürtünme olayını incelemiştir. Aşağıda listelenen ve çizimleri günümüze dek kalan makinalar tasarı halinde kalmış olmasına rağmen tümünün çalışma prensipleri ve dayandığı temel ilkeler doğru hesaplanmıştır:

• Makara ve çarklardan oluşan bir düzenek ile kolayca döndürülebilen kanatlı kol
• Saat için tasarlanmış denkleştirme ağırlığı
• Kaldırma düzenekli ve denkleştirme ağırlıklı kanal açma sistemi
• Yol ölçer
• Saatlerde olduğu gibi denkleştirme ağırlıklı törpü
• Düz optik düzeyleri çalıştırmak için üç hareketli aygıt
• Hız değiştirmek için tasarlanmış düzenek
• Topların otomatik ateşlenmesi için tasarlanmış düzenek
• Rulmasn (bilya)

Leonardo Da Vinci ve Havacılık

Leonardo Da Vinci , 30 yaşlarındayken havacılıkla ilgilenmeye başlamış, ölümüne kadarda bu alanda çalışmaya devam etmiştir. İncelemelerini kuşların uçuş ilkelerine dayandırmıştır. Yıllarca, insanların kuşlar gibi uçabilmesini sağlayacak düzenekler tasarlamıştır. Bu amaçla hava hareketleri ve havanın tepkileri üzerine çalışmalar yapmıştır. Ayrıca uçan cisimlerin denge sorununu incelemiştir.

Leonardo Da Vinci, Helikopter ve paraşüt tasarımları

Leonardo Da Vinci 30’lu yaşlarında kumaşla kaplı bir kasnaktan oluşan, piramit şeklinde bir paraşüt tasarlamıştı.  Ayrıca döner planlı ve demir kasnak üzerine gerili bezlerden oluşan bir tasarımı, bu çizimi helikopter kanatlarıyla ciddi benzerlikler taşımaktadır.

Leonardo Da Vinci ve Ambidextry

İnsanın her iki elini de aynı maharetle kullanma yeteneğidir. Leonardo da Vinci, dünyada en tanınmış ambidexterdi. Da Vinci aynı anda her iki elle yazı yazma yeteneğine sahipti. Sağ eliyle yazdıkları, aynı anda sol eliyle yazılmış olan metnin aynadaki yansımasıydı. Bu yüzden bir metni ve tersini yazma ve okuma yeteneklerine Da Vinci adı verildi. Da Vinci aynı anda her iki elini de kullanarak çalışıyordu. Örneğin bir eliyle teknik resim yapıyor, diğeriyle de resim üstünde gereken yazıları yazıyordu.

LEONARDO DA VINCI HAYATI

LEONARDO DA VINCI ÇOCUKLUK DÖNEMİ, 1452-1466

Leonardo, 15 Nisan 1452'de,  Floransa bölgesindeki Arno Nehri'nin alt vadisinde Vinci kasabasında doğdu. Bir noter olan Messer Piero Fruosino di Antonio da Vinci'nin ve Ortadoğu asıllı bir köle olduğu tahmin edilen köylü Caterina'nın gayrimeşru oğluydu. Leonardo'nun modern anlamda soy adı yoktu, "Leonardo da Vinci" sadece "Vinci'den Leonardo" anlamına gelir. Tam doğum adı "Leonardo di ser Piero da Vinci", yani "Leonardo, Vinci'den Mes  Ser Piero nın oğlu” anlamına gelir.

Leonardo'nun erken yaşı hakkında çok az şey biliniyor. İlk beş yılını Anchiano'da geçirdi, sonra Vinci'nin küçük kasabasında dedesi ve amcası Francesco'nun evinde yaşadı.

Leonardo'nun küçüklüğünde neler yaşadığı, tarihsel bir varsayım konusudur. Rönesans ressamlarının 16. yüzyıl biyografisini yazan Vasari, Babası Ser Piero'nun yetenekli oğlundan yuvarlak bir plak üzerinde resim yapmasını istediğini anlatıyor. Leonardo, bu plaka üzerine ağzından ateş çıkaran bir yılan resmi çizer, Ser Piero'nun bu resimli plakayı Floransa’da bir resim tüccarına sattığı, daha sonra  Milan Dükü'nün bu resmi satın aldığını yazar. 

Gerçek olan şuki babası Leonardo’nu resim yeteneğinin farkındaydı ve Leonardo’nun çizdiği resimleri dönemin ünlü ressam ve heykeltraşı Andrea del Verrocchio’ya gösterdi ve Verrocchio, Leonardo’yu yanına çırak olarak aldı.

LEONARDO DA VINCI’NIN VERROCCHIO İLE ÇALIŞMALARI, 1466-1476

1466'da on dört yaşındayken Leonardo, o dönemin en başarılı sanatçılarından Andreado di Cione'ye (Verrocchio olarak bilinir) çıraklık yapmaya başladı. Verrocchio'nun atölyesi, genç Leonardo'nun Floransa'nın entelektüel akımlarının merkezinde hem resim hem heykelcilik alanında kendini geliştirmesini sağladı.

Bu atölyede çıraklık yapmış veya atölyede çalışmış ünlü ressamlardan bazıları; Ghirlandaio, Perugino, Botticelli ve Lorenzo di Credi'dir. Leonardo, çok çeşitli teknik becerilere maruz kalmış ve çizim, kimya, metalurji, metal işleri, sıva dökümü, deri işçiliği, mekanik ve marangozluk gibi resim, heykel ve modelleme becerilerini öğrenme imkânı bulmuştur.

Verrocchio'nun atölyesinden çıkan resimlerin pek çoğu atölye çalışanlarınca yapılırdı. Rönesans ressam biyografisti Vasari'nin anla göre, Leonardo, Verrocchio ile Mesih’in vaftizciliği “The Baptism of Christ” tablosunu birlikte yapıyorlardı, Leonardo’nun çizimindeki ustalığı gördükten sonra Verrocchio fırçasını bırakıp asla bir daha resim yapmamıştır. Bu muhtemelen abartılı bir hikaye.

Leonardo'nun kendisi, Verrocchio'nun, Bargello'daki David'in bronz heykeli ve Tobias'daki Başmelek Mikail'i ve Melek'i kapsayan iki eser için model olmuş olabilir.

1472'de, yirmi yaşına gelindiğinde, Leonardo, sanatçı ve tıp doktorlarının loncası olan St Luke'un Guild'ine usta olarak kabul edildi. Leonardo, babasının desteğiyle kendi atölyesini kurduktan sonra bile, Verrocchio'ya olan bağlılığı ve onunla işbirliği devam etti. Leonardo'nun en eski bilinen tarihli eseri, 5 Ağustos 1473'te çizilmiş olan Arno vadisinin mürekkep çizimidir.

LEONARDO DA VINCI MESLEKİ YAŞAM, 1476-1513

1476 tarihli mahkeme kayıtları, Leonardo ve beraberinde 3 kişinin homoseksüellik suçlamasıyla yargılandığını ancak beraat ettiğini gösteriyor. Bu tarihten 1478 yılına kadar, Leonardo'nun 1476 ile 1481 arasında Floransa'da kendi atölyesini yaptığı varsayılsa da, burada yaptığı resim veya diğer çalışmalar hakkında herhangi bir kayıt bulunmamaktadır. 1478'de St Bernard Şapeli için bir sunağı boyamak ve 1481'de San Donato ve Scopeto keşişleri için The Adoration of the Magi’yi resmetmekle görevlendirilmiştir.

Leonardo 1482 ve 1499 yılları arasında Milano'da çalışmaya devam etti. O, Tutsak Konseptin Konfüzyasyonu için Rocks Virgin'i ve Santa Maria delle Grazie manastırı için Son Akşam Yemeği tablosunu yapmakla görevlendirildi.

Leonardo, 1493-1495 yılları arasında Milano'da yaşarken, vergi mükellefi belgelerinde bakmakla yükümlü olduğu Caterina adlı bir kadın listelendi. 1495'te bu kadın öldüğünde, cenaze harcamaları listesinde annesinin olduğunu yazıyordu.

Ludovico için yaptığı çalışmalar, özel günler için şamandıra ve pantolonlar, Milano Katedrali için bir kubbe tasarımı ve Ludovico'nun öncülü olan Francesco Sforza'ya ait büyük bir atlı anıt için bir model içeriyordu. Leonardo, Rönesans döneminin en büyük iki at heykelinden biri olacak “Gran Cavallo’yu” öncelikle kilden modelledi. Döküm için yetmiş ton bronz kullanılacaktı. Anıt Leonardo için alışılmadık derecede büyüktü. Michelangelo, bu işin Leonardo’nun harcı olmadığını söylemiştir ama görünen oki Kasım 1494'te Ludovico, şehri VII. Charles'ın işgalinden korumak için bronz malzemeyi top yapımında kullandı, bu proje bitirilemedi.

1499'da İkinci İtalyan Savaşı'nın başlangıcında işgal altındaki şehirde bulunan Fransız birlikleri, "Gran Cavallo" nun gerçek boyutlu kil modelini atış talimlerinde hedef olarak kullanarak parçaladılar.

Leonardo, ile yardımcısı Salai ve arkadaşı olan matematikçi Luca Pacioli, Venediğe giderek askeri mimar ve mühendis olarak çalışarak kenti deniz saldırılarına karşı savunmak için yöntemler geliştirdiler.

1500 yılında Floransa'ya döndükten sonra kendisi ve ailesi Santissima Annunziata manastırındaki Servite keşişlerinin konuklarıydı ve Biografist Vasari'ye göre Leonardo “The Virgin and Child with St. Anne” ve “John the Baptist” tablolarını bu dönemde yaptı, Vasari’nin anlattığına göre genç, yaşlı kadın, erkek, büyük kalabalıklar halinde, sanki büyük bir festivale katılıyormuş gibi Leonardo’nun çalışmalarını görmeye geliyordu.

1502'de Leonardo, Papa Alexander VI'nın oğlu olan Cesare Borgia'nın hizmetine girdi; askeri  mimar ve mühendis oldu ve Borgia ile birlikte İtalya'ya gitti. Floransa'ya döndükten sonra 18 Ekim 1503'te St Luke'un hizmetine tekrar katıldı ve iki yıl boyunca Signoria için Anghiari Muharebesi'nin muhteşem bir duvar resmini tasarladı ve boyadı; Yine Signoria’nın talebiyle, Leonardo ile aynı anda işe başlayarak Michelangelo, Cascina Savaşı'nı tasarladı.  

Leonardo Da Vinci ve Michelangelo aralarındaki yaş farkına rağmen aynı dönemde Floransalı sanatçılar olarak bir rekabet içindeydi. Michelangelo resim sanatını basit bulduğunu belirterek çalışmalarını heykelcilikte yoğunlaştırmıştı.

1504'te Floransa meclisinin bir otrumunda Michelangelo'nun 4 metrelik Davud heykelinin sanatçının beklentisi olan şehrin en önemli binası Palazzo della Signoria yerine Loggia del Lanzi ye konulması yönünde Leonardo Da Vinci nin teklifi Michelangelo ile arasında husumet yarattı. Leonardo

1506 yılında Leonardo Da Vinci Milano'ya döndü. Leonardo'nun resimdeki en ünlü öğrencileri ve takipçilerinin, Bernardino Luini, Giovanni Antonio Boltraffio ve Marco D'Oggione gibi Milano'da onunla birlikte çalıştı. 1507'de babasının mülkü üzerinde kardeşleriyle sorunları çözmek için Floransa'ya geri döndü. 1 yıl sonra 1508 de Milano'ya geri döndü ve Santa Babila'nın kilisesinde bulunan Porta Orientale'deki evinde yaşamaya başladı.

LEONARDO DA VINCI YAŞLILIK DÖNEMİ

1513-1516 yılları arasında Leonardo, vaktinin çoğunu Raphael ve Michelangelo'nun o anda aktif olduğu Roma'daki Vatikan'da Belvedere'de geçirdi. Ekim 1515'te Fransa kralı  I. Françoisi Milan'ı yeniden ele geçirdi. 19 Aralık'ta, Leonardo, Bologna'da gerçekleşen Francois I ve Papa Leo X'ın görüşmelerinde hazır bulundu.

Leonardo Francois için yürüyebilecek mekanik bir aslan tasarımı yaptı. 1516'da François'in hizmetine girdi, kralın Chateau Amboise'deki evinin yakınında bulunan Clos Lucé malikanesi Leonardo Da Vinci’ye verildi. Burada arkadaşı ve çırağı olan Count Francesco Melzi'nin eşliğinde hayatının son üç yılını geçirdiği, 10.000 scudi'lik bir emekli maaşı ile desteklendiği yer burasıydı.

Leonardo, 2 Mayıs 1519'da Fransa'nın Clos Lucé kentinde öldü. Fransa kralı François ,ile yakın birer dost olmuşlardı. Biografist Vasari, Leonardo öldüğünde Kral Fançois’in onun başını kolları arasına aldığını anlattı,. Fransızlar tarafından sevilen ve Ingres, Ménageot ve diğer Fransız sanatçıların romantik tablolarında bu sahne canlandırılmıştır.

Vasari, Leonardo'nun son günlerinde itirafını yapmak ve Kutsal Yazı Kurbanını kabul etmek için bir rahip gönderdiğini de söylüyor. İsteğine göre, altmış dilenci tabutuna uyuyordu. Amboise kalesinde Saint-Hubert Şapeli'ne gömüldü.

Leonardo'nun ölümünden yaklaşık yirmi yıl sonra, Fransa kralı François’in haznedarlığınıda yapan heykeltıraş Benevenuto Cellini şöyle demiştir: "Dünyada resim, heykel ve mimarlık hakkında, Leonardo kadar çok şey bilen başka bir insan doğmamıştır. O çok büyük bir filozofdu.”